ગુજરાતના જામનગરમાં સ્થિત Vantara વિશ્વમાં અનોખું રેસ્ક્યુ અને રિહેબિલિટેશન સેન્ટર છે, જેને અનંત અંબાણીએ રિલાયન્સ ફાઉન્ડેશન હેઠળ સ્થાપિત કર્યું છે. આશ્ચર્યજનક રીતે 35.00 એકર વિસ્તારમાં ફેલાયેલું આ કેન્દ્ર 2,000થી વધુ જાતિના 1,50,000થી વધુ પ્રાણીઓનું ઘર છે. હાથી, સિંહ, વાઘ, શાકાહારી પ્રાણીઓ, સાપો અને અનેક પ્રકારના પક્ષીઓ અહીં સુરક્ષિત જીવન જીવેછે. મોટાભાગના પ્રાણીઓને દુર્વ્યવહાર કે જોખમી પરિસ્થિતિમાંથી બચાવીને અહીં લાવવામાં આવ્યા છે.
Vantara માત્ર પ્રાણીઓને બચાવતું નથી પરંતુ તે લોકોને પણ સન્માન આપે છે, જે આ કાર્યને શક્ય બનાવે છે. લગભગ 3,000 જેટલા સ્ટાફમાં પ્રાણીઓની સંભાળ રાખનારા, વન્યજીવ સંરક્ષણ નિષ્ણાતો અને પશુચિકિત્સકો સામેલ છે. આ સાથે પ્રાણીઓ તથા માણસો બંનેની સુરક્ષા અને કલ્યાણને કેન્દ્રમાં રાખવામાં આવે છે.
સ્ટાફ માટે સન્માન: Vantaraની વિશિષ્ટ વિચારધારા
Vantara માત્ર વિશ્વનું સૌથી મોટું એનિમલ સેન્ટર બનાવવાની વાત નથી કરતું, પરંતુ શરૂઆતથી જ અનંત અંબાણીનું સ્વપ્ન હતું compassion (દયા), science (વિજ્ઞાન) અને responsibility (જવાબદારી) સાથે એક સંવેદનશીલ મોડેલ ઊભું કરવાનો.
વન્યજીવો સાથે કામ કરવું મુશ્કેલ અને જોખમી છે. તેથી જ સ્ટાફ માટે કઠોર તાલીમ અને સુરક્ષા નિયમો લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. દરેક કર્મચારીને પ્રાણીઓના વર્તન, સંભાળ અને સલામત વ્યવહાર અંગે વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવે છે. તેમને જરૂરી સુરક્ષા સાધનો, આરોગ્ય તપાસ તથા નિયમિત કૌશલ્ય વિકાસ કાર્યક્રમો આપવામાં આવે છે.
Vantaraનો સિદ્ધાંત સ્પષ્ટ છે – સ્ટાફ સુરક્ષિત રહેશે તો જ પ્રાણીઓ સુરક્ષિત રહેશે.
હાથીઓ માટે વિશ્વની સૌથી મોટી હોસ્પિટલ
Vantaraની સૌથી મોટી સિદ્ધિઓમાંની એક છે હાથીઓ માટે વિશ્વની સૌથી મોટી હોસ્પિટલ. સર્કસ, મંદિરો કે બાંધછોડ ભરેલા જીવનમાંથી બચાવાયેલા હાથીઓને અહીં શ્રેષ્ઠ ચિકિત્સા અને પુનર્વસન મળે છે.
આ હોસ્પિટલમાં અદ્યતન તકનીક, સર્જિકલ યુનિટ્સ અને 24/7 ઇમરજન્સી કાળજી ઉપલબ્ધ છે. અહીં કામ કરતા ડૉક્ટરો, પશુચિકિત્સકો અને સ્ટાફને આધુનિક સાધનો અને સુરક્ષિત વાતાવરણ આપવામાં આવે છે. આથી હાથીઓની તંદુરસ્તી સાથે સાથે સ્ટાફનો આત્મવિશ્વાસ પણ વધે છે.
તાલીમ, સુરક્ષા અને કલ્યાણ: સ્ટાફ કેન્દ્રિત અભિગમ
35.00 એકર વિસ્તારમાં હજારો પ્રાણીઓ સાથે કામ કરવું સહેલું નથી. પરંતુ Vantaraએ કર્મચારીઓ માટે એક સુવ્યવસ્થિત પ્રણાલી ઊભી કરી છે:
- વ્યાપક તાલીમ – સ્ટાફને દરેક જાતિ માટે અલગ સંભાળ, આહાર અને વર્તન સમજાવવામાં આવે છે.
- સુરક્ષા સાધનો – પ્રાણીઓ સંભાળવા માટે જરૂરી તમામ પ્રોટેક્ટિવ કીટ આપવામાં આવે છે.
- આરોગ્ય સહાયતા – નિયમિત હેલ્થ ચેક-અપ, તબીબી સુવિધા અને વેલનેસ પ્રોગ્રામ્સ ઉપલબ્ધ છે.
- માનસિક સહારો – પીડિત પ્રાણીઓની સંભાળ લેવી ક્યારેક ભાવનાત્મક રીતે કઠિન બની જાય છે. આ માટે કાઉન્સેલિંગ અને સપોર્ટ કાર્યક્રમો પણ થાય છે.
આ કારણે સ્ટાફ સુરક્ષિત, આત્મવિશ્વાસથી ભરપૂર અને કાર્ય માટે પ્રતિબદ્ધ રહે છે.
અનંત અંબાણીની વિશાળ દ્રષ્ટિ
Vantara પાછળનું સ્વપ્ન માત્ર પ્રાણીઓને બચાવવાનું નથી પરંતુ એક સર્વાંગીણ પર્યાવરણ ઊભું કરવાનો છે, જ્યાં માણસ અને પ્રાણી બંનેને દયા અને સન્માન મળે.
- સ્ટાફ માટે સ્વચ્છ અને સુવિધાસભર રહેઠાણ.
- કર્મચારીઓને નવીન વિચારો શેર કરવાની તક.
- સંગઠન સાથે ગૌરવ અને સંકળાયેલા હોવાનો ભાવ.
આ વિચારસરણી Vantaraને એક અનોખું અને પ્રેરણાદાયી wildlife conservation મોડેલ બનાવે છે.
પ્રાણીઓ માટે આશ્રય, સ્ટાફ માટે માન
Vantaraમાં પ્રાણીઓ માટે કુદરતી નિવાસ જેવી જગ્યા તૈયાર કરવામાં આવી છે. હાથીઓ માટે કાદવ સ્નાન, સિંહ-વાઘ માટે ખુલ્લી જગ્યા અને શાકાહારી પ્રાણીઓ માટે વિશાળ ઘાસચર વિસ્તારો ઉપલબ્ધ છે.
આ સાથે જ સ્ટાફ માટે સુરક્ષિત રહેઠાણ, આરોગ્ય સુવિધા અને તાલીમ આપવામાં આવે છે. અહીં માત્ર પ્રાણીઓ જ નહીં પરંતુ લોકોની પણ કાળજી લેવામાં આવે છે.
વૈશ્વિક સ્તરે કેમ અનોખું છે Vantara?
- વિશાળતા: 1,50,000 પ્રાણીઓ અને 3,000 સ્ટાફ સાથે વિશ્વનું સૌથી મોટું સેન્ટર.
- વિજ્ઞાન આધારિત કાર્યપદ્ધતિ: અદ્યતન પશુચિકિત્સા અને મોનીટરીંગ સિસ્ટમ.
- માનવ કેન્દ્રિત મૂલ્યો: સ્ટાફની સલામતી, તાલીમ અને સુખાકારી પર ભાર.
- વૈશ્વિક પ્રેરણા: સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં નવો ધોરણ ઊભું કરતું પ્રોજેક્ટ.
આ પણ વાંચો: PM Modi Bhavnagar visit: ભાવનગરમાં પીએમ મોદીનો કાર્યક્રમ, લોકો ને લાવવા 1200 એસ.ટી. બસ ફાળવાઈ
નિષ્કર્ષ
Vantara માત્ર એક સેન્ટર નથી પરંતુ એક આંદોલન છે. અહીં પ્રાણીઓ અને માણસો બંનેને સમાન દયા અને સન્માન મળે છે.
અનંત અંબાણીની દ્રષ્ટિ મુજબ, સાચી દયા એ છે જેની કોઈ સીમા નથી – જે પ્રાણીઓ અને માણસો બંને સુધી પહોંચે છે.
Vantara એ વિશ્વને બતાવ્યું છે કે જ્યારે માણસને સુરક્ષા, સન્માન અને પ્રોત્સાહન મળે છે, ત્યારે તે પ્રકૃતિ અને પ્રાણીઓની સાચી રીતે રક્ષા કરી શકે છે.
